Ehlibeyt’ten Dersim’e

Kazım Balaban: Ehlibeyt’ten Dersim’e (Baba Mansur/Kurhüseyin Dergahı. Aydüşü Yayınları, İstanbul 2006, 416 S., ISBN: 975-8565-32-X

„Seyyit Baba Mansur hakkında fikir belirtirken onun Ehli Beyt uzantısını da ele almak gerekir. Ocaklar ve onların Ehli Beyt uzantıları konusunda bu güne kadar yazılıp çizilenler hem çok eksik, hem de bir o kadar karmaşık duruyor. Bir çok yerde aynı konu hakkında taban tabana farklı görüşler görüyoruz. Birbirine benzemişlik ve genelde söylenceye dayalı bu konu, üzerinde çok yazılıp çizilmesi gereken, tek tek bireylerden ziyade bir Bilim Kurulu veya Akademinin ihtisas alanına giriyor. Bu kitabın içine aldığımız Ocaklarla ilgili bölüm çalışmamız da, bu konuda mutlak doğru olmayıp sorgulanabilir bir çalışmadır. Seyyit Baba Mansur konusu da aynı şekilde bu bütünün bir parçası olarak görülmeli.

Baba Mansur Ocağının Bingöl / Kiği bölgesinden olan ve Kurhüseyin Dergâhından olan Seyyit Selçuk Sevin bu çalışmada hem esin kaynağı, hem de alan çalışmasında kısmi alan çalışmasına katkı sundu. Bu vesile ile çalışmayı onun mensubu olduğu Kurhüseyin Dergâhını kapsayacak şekilde düzenledik. Sonradan yerinde ziyaret etme şansı bulduğum bu Dergâh ve çevresinde ciddi alan çalışmasının henüz yapılmadığını kaynak arama sırasında fark ettik.“

Önsöz

Alevilik, kuşkusuz İslamdır. Hakk-Muhammed-Ali yolunun Kırklar Meclisinde olgunlaştığı ve Oniki İmamlarla devam eden; İmam Cafer-i Sadık’ın akıl ölçüsünü rehber olarak alan, Horasan Erenlerinin himmetleriyle Anadolu’ya gelen Hazret-i Pîr’le ve ulu ozanlarımızın nefesleriyle hayat bulan inancın adıdır. Alevilik inancı, hayatın amacını insanın Ham Ervahlıktan çıkarak İnsan-ı Kâmil olup özüne dönmek olarak tanımlar. Bunun için de; Mürşid, Pîr ve Rehber huzurunda ikrar verilerek Dört Kapı Kırk Makam aşamasından geçilir. İnancımızın uygulandığı mekân Cemevidir.

Aleviliğin en temel kriterleri 4 Kapı, 40 Makamdır. Kişi, Şeriat, Tarikat, Marifet ve Hakikat Kapılarını ve bunlara özgü makamları bilerek Alevilik hakkında konuşursa elbette Hacı Bektaş Veli’nin bir güzel sözünde belirttiği gibi ‘’Hem Arı, hem de Arıtıcı’’ olur. Bu Kapılar aslında sadece bilimin değil, yaşamın da birer Erdem okuludur. Kişi bu Kapılardan ilki olan Şeriat Kapısından Ham Ervah olarak girer ve isterse emek vererek insan-ı kamil olarak Hakikat’a varabilir. Bu Kapılarda kişi sadece bilgi ve görgüsünü arttırmakla kalmaz, aynı zamanda benliğini de öldürür.

Kişinin kendisi ile barışık olmasının en temel kriteri Âdem olmaktır. Topraktan gelmiş ve toprağa dönecektir. Kişi kendini Âdem olarak gördüğü zaman adına Evren denilen sonsuz bir zaman tünelinde küçük bir zerre olduğunu fark eder. Şair Ahmet Arif’in dediği gibi ‘’.. Ne Şah, ne Sultan, göçüp gitmişler, gölgesiz..’’

Alevi toplumu inancı gereği her koşulda Ehli Beyt’e tutunmuş. İmam Cafer Sadık’ın derlediği Buyruk’un temel ilkelerini esas almıştır. Orada belirtilen ‘’Henüz melekler, levh, kalem, arş, kürs, yer, gök, cennet, cehennem yaratılmadan evvel Allah kendi nurundan nur katarak Muhammed Ali’yi yarattı’’ beyanından hareketle insanın yaradılışına böyle inandıktan sonra bu nurun diğer Peygamberler nesliyle devam ettiğini ve son olarak Ehli Beyt olarak biçimlendiğini, bu nurdan devam eden İmam Mehdi’nin de kıyamet habercisi olduğuna inanır. Bu vesile ile ezelden (Kalü Bela) edebiyete kadar her hikmette Ehli Beyt’e inanılır ve sevgi duyulur.

Seyyit Baba Mansur hakkında fikir belirtirken onun Ehli Beyt uzantısını da ele almak gerekir. Ocaklar ve onların Ehli Beyt uzantıları konusunda bu güne kadar yazılıp çizilenler hem çok eksik, hem de bir o kadar karmaşık duruyor. Bir çok yerde aynı konu hakkında taban tabana farklı görüşler görüyoruz. Birbirine benzemişlik ve genelde söylenceye dayalı bu konu, üzerinde çok yazılıp çizilmesi gereken, tek tek bireylerden ziyade bir Bilim Kurulu veya Akademinin ihtisas alanına giriyor. Bu kitabın içine aldığımız Ocaklarla ilgili bölüm çalışmamız da, bu konuda mutlak doğru olmayıp sorgulanabilir bir çalışmadır. Seyyit Baba Mansur konusu da aynı şekilde bu bütünün bir parçası olarak görülmeli. Kapak resmi, diğer bir büyük Evliya olan Hacı Kureyş’e karşı Dersim / Muhundu’da CANSIZ DUVAR YÜRÜTME kerametini temsil etmektedir. Arka kapak resmi de Bingöl / Adaklı’da bulunan Kurhüseyin Dergâhından bir görüntüdür.

Baba Mansur Ocağının Bingöl / Kiği bölgesinden olan ve Kurhüseyin Dergâhından olan Seyyit Selçuk Sevin bu çalışmada hem esin kaynağı, hem de alan çalışmasında kısmi alan çalışmasına katkı sundu. Bu vesile ile çalışmayı onun mensubu olduğu Kurhüseyin Dergâhını kapsayacak şekilde düzenledik. Sonradan yerinde ziyaret etme şansı bulduğum bu Dergâh ve çevresinde ciddi alan çalışmasının henüz yapılmadığını kaynak arama sırasında fark ettik.

Alevi toplumunda var olan sonsuz Ehli Beyt aşkı, biraz da Alevilerin kaderi ile bir benzerlik gösterdiğinden  kesintisiz bu güne kadar süregelmiş. Geleneksel olarak günümüze kadar uzanan Alevilik, mazlumdur. Ve doğal olarak mazlum da kendini bulacaktır. Çektiği zulüm karşısında çaresizdir, çaresiz görüneni kendine dost edinecektir. Ve elbet Alevi inancı evrenseldir. Bunun için de ilk Evrensel İnsan Hakları ve Kapı – Komşu hukukunu içeren Medine Vesikası/ Rıza Şehri Beyannamesini kendine rehber, dilde ve gönülde söylence etmiştir. Hacı Bektaş Veli’nin ‘’72 Millete tek nazarla bakması’’ felsefesi de bundan kaynaklanmıştır. Bu söylence Kuran’da ‘’Dinde Zorlama Yoktur’’ ayeti ile başlamış ve Hz. Ali’nin „edep insanın kemalidir’’ sözü ile biçim belirlemiş, ve gene onun ’’Her şeyin en büyüğü bilimdir. Çünkü ilim ile Hakk’a yol bulunur, bilim ile halka tahammül edilir’’ sözü ile temel almıştır. Ehli Beyt sevgisi Şah-ı Merdan’ın ‘’Adil ol, kudretin sürekli olsun’’ sözü onu sevenlerin her gönülü açan anahtarı olmuştur.

Bu yüzden Seyyitlerimiz, Mürşitlerimiz, Pirlerimiz, yaşlılarımız bize dualarını ’’Ehli Beyt’in katarından, didarından ayrılmayasınız’’ sözü ile bağlarlardı. Ehli Beyt’in katarı, üzerlerine 3 sefer ordu göndermelerine rağmen Mekke fethedildiğinde düşmanlarının canını bağışlayan adaletti. O öyle bir adalettir ki, Hz. Hamza gibi yiğitlerin ciğerlerini bile çiğ çiğ yiyenlere aman vermişti.

Ehli Beyt sevgisinin adı Tasavvuftur. Yaşama bakışı Koca Yunus’un, ’’Severiz yaratılanı, yaradandan ötürü’’ dizelerinde gizlidir.

Bu felsefenin başlangıcı Kalü Bela’dır. Yani Ezel’dir,
Şekil ve biçimi Nur’dur,
Silahı Saz’dır,
Cephanesi Beyit’tir,
Ordusu Erenler’dir.
Zakiri 7 Ulu Ozanlar’dır,
Mahkemesi Dâr’dır,
Kitabı Kuran’dır.
Anayasası Rıza Şehri Metni’dir.
Kelamı Buyruk’tur.
Parlamentosu Cem’dir,
Önderi Muhammed Mustafa’dır.
Musahibi Aliyyel – Mürteza’dır.
Şura’sı Ehli Beyt’tir.
Şahidi 12 İmamlar’dır.
Belgesi Evliyalar’dır.
Kışlası Dergâh’tır.
Bekçisi Seyyit’tir.
Hizmetcisi Derviş’tir.
Öğretmeni Mürşit’tir.
Yemeği Lokma’dır.
Şerbeti Yas’tır.
Nefreti Sevgi’dir,
Anahtarı Tasavvuf’tur.
Hedefi Sırrı Hakikat’tır.

Buna Ehli Beyt sevgisi denir. İkrar denir, İman denir. Ehli Beyt’i sevmek, ona muhabbet beslemek elbet Rıza Şehri’nin  temel ilkelerinden Rızalık ile olur. Tamamen gönüllülüğe dayalı bir sevgi. Sevmeyene ve inanmayana bir sözümüz de yok. Seviyoruz ve inanıyoruz diyenlere, sadece onun gerekleri doğrultusunda hareket etmelerini öneriyoruz.

Şah Hatayi bir beyitinde‚’’ Bir derdim var, bin derman istemez’’ diyerek Ehli Beyt sevgisinin, ona bağlananlara verdiği acıya ve sıkıntıya rağmen ondan vaz geçemediğini, o sevginin Derman oluşunu dile getirir. Ehli Beyt sevgisi tüm acılara ve haksızlıklara derman olmuş, sevenleri acılarını o sevgiye bağlanarak gidermişlerdir.

Kazım Balaban / Mart 2006 / Viyana

Yazar hakkında:

Kazım Balaban 1960 yılında 10 çocuklu bir ailenin ferdi olarak Erzincan / Çayırlı / Bulmuş köyünde kendilerine ait bir mezrada doğdu. İlk eğitimini Ankara’da bir Bakanlıkta memur olarak çalışan ve hiç çocuğu olmayan amcası Sayın Mehmet Ali Balaban’ın yanında aldı. Zamanla serbest meslek sahibi olarak Türkiye’nin pek çok şehirlerinde yaşadı. Bir ara İstanbul’da ticaretle uğraştı. 1986 yılında Avusturya’ya geldi. Toplumsal olaylar hakkında çeşitli gazetelerde ve yerel dergilerde çok sayıda makale yazdı. İnternette ve dünyanın pek çok ülkelerinde ilgi duyduğu tarih alanında yıllarca ’’Tarihte Bu Hafta’’adlı yazı dizileri yayınladı. Birkaç yıl Viyana Alevi Kültür Birliği Derneği’nin Yönetim Kurulu’nda bulundu. Dernek tarafından çıkarılan CANLAR Dergisinin Genel Yayın yönetmenliğini yaptı. Viyana Derneği adına, Alevilikte Cenaze Hizmetleri Nasıl Kaldırılır? adlı bir kitapçığın Seyyit Miktat Güler tarafından hazırlanmasına katkı sundu. 2005 yılında Aydüşü Yayınevi tarafından „Hz. Ali’nin Erdemleri’’ adlı bir kitap çıkardı. Kazım Balaban evli ve 3 çocuk babası olup 1990 yılından itibaren bu kitabın hazırlandığı 2006 yılı itibarı ile bir Avusturya gazetesinde hizmetli olarak çalışmaktadır.

Bu kitabın hazırlanmasına yardımcı olan Seyyit Selçuk Sevin kimdir?

Seyyit Selçuk Sevin, Baba Mansur Ocağı / Kurhüseyin Dergâhının olduğu Bingöl / Kiği / Adaklı ilçesi Sütlüce (Darabi) köyündendir. İlk öğrenimini köyünde, Orta ve Lise eğitimini Bingöl’de tamamladı. Daha sonra açılan sınavda 1975 yılında Bingöl İl Özel İdare Müdürlüğünde işe girdi.

Yıllarca Köy ve Belediyeler Büro Şefi olarak işe girdi. Giderek mesleki alanında İl Özel İdare Müdür Yardımcılığına kadar yükseldi. 2003 yılında Emekli oldu.

Seyyit Selçuk Sevin, uzun yıllar mensubu olduğu Baba Mansur Ocağı Taliplerinin sorunları ile ilgilendi. Gerek Bingöl ve çevresinde ve gerekse bu bölgeden göç edip başka şehirlere yerleşen Talipleri ile ilişkilerini devam ettirdi. Avrupa’nın çeşitli ülkelerine yerleşen Talipleri ile geçmişte yaşanan Pir / Talip ilişkilerini sürekli canlı tutmaya çalıştı. Gerek Aileden ve gerekse mensubu bulunduğu Dergâh ilişkileri sonucu Alevilik, Yol ve Erkân konusunda kendini geliştirdi. Zamanla Cem’ler yapmaya ve inanç ile ilgili gereksinimleri önemli ölçüde karşılamaya başladı. Son yıllarda Talipleri ile canlı ilişkilerinin yanında kendini gönüllü olarak bir kaç nesilden bu yana ailesinin sorumluluk üstlendiği Kurhüseyin Dergâhının hizmetine atadı. Dergâh ve çevresinin bir takım yapımsal eksikliklerini tamamlamaya çalıştı. Dergâhı, ziyarete gelenlere tarihi ve Tasavvufi olarak tanıtmaya çalıştı. Bu konuda www.babamansurkurhuseyin.com isimli bir internet sitesi oluşturdu. Halen bu sitede aynı zamanda Alevilik ile ilgili tüm kavram ve inanç rituellerini tanıtmaya çalışmaktadır.

Bunun dışında elinizdeki bu kitabın hazırlanması konusunda yazar Kazım Balaban ile görüşerek ve kitabın hazırlanmasına bizzat katkı sunarak bu kitabın hazırlanmasına vesile oldu.

Evli ve 4 çocuk babası olan Seyyit Selçuk Sevin halen Bingöl’de ikâmet etmektedir.

İletişim adresi:

Bu kitabın siparişi için yayın evleri ve bir çok ulaşım adresi dışında aşağıdaki adreslerden de yararlanabilinir.

Kazım Balaban
PF 45
1014 Wien / Austria
Tel : 0043 699 10 194 190
E-mail: kazim.balaban@chello.at

Seyyit Selçuk Sevin
Uydukent Mahallesi, Karanfil Cad, İskender Apt. No : 5,
Kat 3 Daire 6 / Bingöl
Tel Ev : 0426 / 213 68 67
Tel: GSM : 0535 894 75 51
E-mail: toprak@babamansurkurhuseyin.com